8 აგვისტოს რუსეთ-საქართველოს ომის მოწმეების ჩვენებები

"ბათუმში ყველგან ჩაქრა შუქი"

"ბებიასთან ერთად ბათუმში ვიყავით. უკვე გვქონდა გეგმა თბილისისკენ წასვლის, მაგრამ გზები ჩაიკეტა და ჩავიჭერით. ყველანი გავედით და ბალკონზე დავსხედით. უკვე საკმაოდ გვიან იყო. უცებ გავრცელდა ჭორები, რომ რუსული სამხედრო ავიაცია დაბომბავდა ბათუმის ნავთობტერმინალს. ჩემი სახლი კი მის გვერდით იყო. და როგორც კი ვინმემ ეს თქვა - იმ მომენტში ჩაქრა შუქი მთელ ბათუმში. სრული, აბსოლუტური სიბნელე იყო. მახსოვს, როგორ შემეშინდა. მაშინ 18 წლის ვიყავი".

"მთელ სამხრეთ ოსეთში არ მუშაობდა ტელევიზია"

"8 აგვისტოს ვლადიკავკაზში ვიყავი (ჩრდილოეთ ოსეთი), წინა დღეს ჩავედი იქ ცხინვალიდან საქმეზე. საღამოს, ჩვეულებრივ, გვიან ვუყურებდი ტელევიზორს. სიახლეებიდან გავიგე, რომ ქართულმა სამხედრომ დაიწყო ცხინვალის დაბომბვა, რომ ომი დაიწყო.

არავინ აღარ იძინებდა. დავიწყე ნათესავების დარეკვა, ისინიც მირეკავდნენ. მაგრამ კავშირი ჩნდებოდა და ქრებოდა. 8 აგვისტოს დილას მეგობრისგან ზარი მოვიდა, ის ასაკოვანი კაცია, ყვიროდა: "გადაარჩინე ხალხი, კლავენ ჩვენ!" მხოლოდ ის მოვასწარი ვუთხარი, რომ მედვედევმა [იმ დროს რუსეთის პრეზიდენტი] ისაუბრა და თქვა, რომ რუსეთი დაიცავდა სამხრეთ ოსეთს.

შემდეგ კავშირი შეწყდა. მართლაც, იმ დღეებში იქ არ მუშაობდა ტელევიზია და ხალხი არ იცოდა, რა ხდებოდა რესპუბლიკის გარეთ. სრულიად სიბნელეში ვიყავით".

მატარებელი

"14 წლის ვიყავი. ბათუმიდან თბილისში მატარებლით ჩავედით, რომელშიც სრულიად ჩაქრეს შუქები. ეს იყო ბოლო მგზავრობა, მატარებლები აღარ დადიოდა. უფროსები ამბობდნენ, რომ შუქები ჩაქრეს იმისთვის, რომ არ დაგვენახათ და რუსულმა სამხედრომ ბომბი არ ჩაგვეგდო. მახსოვს შეშინებული სახეები. ყველანი სიჩუმეში იჯდნენ. ფანჯრები დახურული იყო. ტელეფონებსაც არავინ რთავდა. უბრალოდ ნელა, ჩუმად ვიტრიალებდით".

"ჩემი ორსული ცოლი"

"2008 წელს დავქორწინდი, ცოლი ორსული იყო. 7 აგვისტოს მასთან ერთად კლინიკაში ჩავედით, მაგრამ არაფერი მუშაობდა. უცნაური შეგრძნება მქონდა, რომ რაღაც აფეთქდებოდა. საღამოს ქალაქის სხვა რაიონში მშობლებთან სტუმრობაზე ჩავედით, იქ შედარებით მშვიდად ჩანდა. ტელევიზორით ვუყურებდით საკაშვილის ინტერვიუს, როცა ისაუბრა და თქვა, რომ ომი არ იქნებოდა. დავიჯერე. ვფიქრობდი, რომ უბრალოდ რაღაცნაირად მოგვარდებოდა. დავწექით.

და დაახლოებით 23.45-ზე ისეთი დარტყმა იყო, რომ ყველანი ჰაერში ავიტყდით სახლში. დაიწყო დაბომბვა, ღამის ცაში ცეცხლი ანთდა. მთელი ღამე სარდაფში გავატარეთ, ჩრდილოეთ ოსეთიდან მეგობრები მირეკავდნენ, კავშირი მუშაობდა.

ჩვენი სახლის ნახევარი დანგრეულიყო, სარდაფის სქელმა კედლებმა გადაგვარჩინა. სახლის ნანგრევებმა ჩვენი მანქანა ჩაავსო, მაგრამ რაღაცნაირად გამოვთხარეთ. ფანჯრები გატეხილი იყო და ძლივს შევძელით ჩართვა. ერთი მეზობელი თინეიჯერიც წავიყვანეთ და გავიქეცით. ჯვარედინ ცეცხლში ჩავვარდით, ხეების ქვეშ მოგვიწია დამალვა. შემდეგ ჯავაში მივედით. ცოლს მუდმივად ცუდად ეგრძნო, მაგრამ მაინც შევძელი ჩრდილოეთ ოსეთში წაყვანა. შემდეგ ბესლანში ერთი თვე საავადმყოფოში იწვა".

კარტოფილიანი ხაჭაპური

"ეზოში ვთამაშობდი 5 წლის დასთან და 2 წლის ძმასთან. დედა ხაჭაპურს აცხობდა. დაიწყეს სროლა და დედამ სახლში შეგვიყვანა. შემდეგ ბიძაჩემი მოვიდა, ძალიან შეშფოთებული, დედასთან ესაუბრებოდა. მახსოვს დედის შეშინებული სახე - ჩანთაში ჩააგდო პირველივე ნივთები, რაც დაინახა. წავედით. და სოფელში სახლში აღარასდროს დავბრუნდით".

"ბავშვები შიშისგან არ ტიროდნენ"

"7 აგვისტოს საღამოს საკაშვილმა ისაუბრა და თქვა, რომ ომი არ იქნებოდა. ყველანი დავწყნარდით და უცებ ქართულმა სამხედრომ დაიწყო დაბომბვა. საშინელი იყო. ჩვენ, შენობის ყველა მცხოვრები, სახლის სარდაფში გავიქეცით. ქალები და ბავშვები იყვნენ ჩვენთან. ბავშვები შიშისგან არ ტიროდნენ. შემდეგ რამდენჯერმე ჩუმად გავედი იქიდან, ბინაში ავედი, რუსეთში მეგობრებს ვურეკავდი. შიში მქონდა, რომ არავინ იცოდა, რა ხდებოდა და რომ მოგვკლავდნენ".

ოჯახური ფოტოები

"14 წლის ვიყავი. მახსოვს..."